„Sowieci” to kolejna MOCNA książka Piotra Zychowicza, którą przeczytałam prawie jednym tchem („prawie” z uwagi na świąteczną atmosferę i ogólny brak czasu na lektury). Boże, jak to się czytało! Zarwałam parę nocy!

Ale do rzeczy…

Pozycja ta podzielona jest na kilka części: pierwsza i najważniejsza to wywiady z badaczami sowieckiej tematyki (są to głównie historycy, ale nie tylko). Dalej są rozdziały poświęcone ludziom czynnie walczącym z Sowietami, tajnym akcjom radzieckich służb specjalnych, warunkom działania państwa sowieckiego i Polakom wobec tegoż państwa.

W pierwszej części czytamy m. in. o tym, jak Ochrana obaliła carat, czy była szansa zniszczenia bolszewizmu w zarodku, jak funkcjonowała „wyspa kanibali” na Syberii, jak ludzie radzieccy musieli donosić jeden na drugiego, na czym polegał Wielki Głód, jak przebiegała czystka polityczna w KPP, jaka była sytuacja dzieci w Sowietach i jaką rolę odgrywała Moskwa w wojnie domowej w Hiszpanii. Inne poruszane problemy to kwestia przesłuchiwania generała Władysława Andersa na Łubiance (przeszedł czy nie przeszedł na stronę wroga?), ludożerstwo w okresie blokady Leningradu, straszliwa wyspa-łagier w dawnej Jugosławii, kto zabił amerykańskiego generała Pattona i jak KGB obaliła komunizm.

Czytaj więcej

/ Kościół w Berezweczu w latach 30-tych. Zdjęcie ze strony httpswww.radzima.orgplobject-photo7406.html

Dziadku kochany,
nie dane było nam się poznać. Nawet nie wyobrażasz sobie tego, jak bardzo żałuję.
Jednak zawsze, przez całe moje życie,  czułam Twoją obecność blisko mnie.
Wielką zasługę miała w tym Babcia, która do końca swoich dni żałowała, że nie udało Wam się razem zestarzeć.

Twoją „Małą Ojczyzną” były kresy Kresów, Ziemia Brasławska.
Twoim domem była zwykła wiejska chata.
Twoją pracą była uprawa nieurodzajnej, lichej ziemi.
Kochałeś Boga i Rodzinę.
Ale największą Twoją miłością była Polska, ta Polska, o którą walczył z bolszewikami Twój Ojciec w ikaźnieńskiej Zielonej Armii, za którą Twój Brat, tuż na początku 1940 roku, trafił do łagrów Archangielska.
Nie mogłeś pogodzić się z sowiecką okupacją.
Spiskowałeś…
Wiedziałeś doskonale, że może Cię zdradzić najbliższy sąsiad, a NKWD nie przebacza...
Po kolejnych aresztowaniach Twoich przyjaciół czekałeś aż przyjdą po Ciebie.
I w końcu przyszli…

Czytaj więcej

/ Czy ktoś prześwietli wreszcie tą organizację? -  "Przed godziną oferował mi Ukrainiec 10.000 zł. za wydanie zaświadczenia polskości, wyrzuciłem jak i tamtych za drzwi. Taki jest u nas stan.” (1944, 16 marca – Pismo PolKO w Kałuszu do RGO w Krakowie dotyczący masowych mordów dokonywanych przez Ukraińców na ludności polskiej.  Zenon Kuliński; w:  B. Ossol. 16721/1, s. 169-171).

Od lutego 1944 roku delegatury Polskiego Komitetu Opiekuńczego działające na Kresach raportowały o masowym zaopatrywaniu się nacjonalistów ukraińskich w polskie dokumenty. Tysiące polskich kenkart zostało wykradzionych ze starostw i urzędów gminnych i fałszywie wystawianych przez urzędników ukraińskich. Kilka tysięcy dokumentów osobistych zostało zrabowanych przez Ukraińców po wymordowaniu ich polskich właścicieli. Trudno jest oszacować, ale zapewne kilka tysięcy zbrodniarzy ukraińskich posługując się tymi dokumentami osiedliło się na obecnym terenie Polski oraz uciekło na Zachód.

Czytaj więcej

Nie przypadkowo wybrałem Lwów, aby w tym właśnie mieście napisać recenzję  książki autorstwa Janusza M. Palucha „Rozmowy o Kresach i nie tylko”. W czasie moich spotkań autorskich w redakcji „Lwowskich Spotkań” redaktor naczelna tego lwowskiego miesięcznika społeczno – kulturalnego Bożena Rafalska przekazywała dar autora w postaci  książki – dokumentu historycznego. Zważywszy, iż autor jest z- cą redaktora naczelnego kwartalnika „Cracovia Leopolis” ukazującego się w Krakowie, temat  rozmów - wywiadów kresowych nie zaistniał przez przypadek tematyczny.
Książka zawiera 17 wywiadów z osobami ściśle rodzinnie związanymi z Kresami Południowo – Wschodnimi II Rzeczypospolitej, lub z Polakami wiernymi tym ziemiom.
Owych siedemnaście wywiadów autor  spisał w latach 1995 – 2010;  ukazały się one na łamach „Cracovia Leopolis”, kwartalnika wydawanego przez Krakowski Oddział Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo Wschodnich, oraz nowojorskiego „Przeglądu Polskiego” – dodatku kulturalnego „Nowego Dziennika”.

Czytaj więcej