Podczas briefingu prasowego mówiliśmy o najnowszej publikacji IPN „Zostali na Wschodzie. Słownik inteligencji polskiej w ZSRS 1945–1991”. Książka ta przywraca pamięć o zapomnianych Polakach na Wschodzie, którzy z różnych przyczyn nie znaleźli się w politycznych granicach powojennej Polski, ale Ojczyzna pozostała w ich sercach i umysłach.
„Instytut Pamięci Narodowej - szczególnie w ostatnich latach - podjął wiele inicjatyw upamiętniających Kresy Wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - to wielokulturowe dziedzictwo RP. Jeżeli się od niego odetniemy, to zapomnimy czym jest polskość. Stąd takie publikacje” – powiedział prezes IPN dr Jarosław Szarek.
Dodał, że ta książka „to niezwykłe świadectwo ludzi, którzy wykazali się heroizmem trwając na tych ostatnich kresowych placówkach często osamotnieni i represjonowani. Ta książka jest dla nich pomnikiem”.
„Bez tej duchowości kresowej, bez tego co wynieśliśmy stamtąd, bez Mickiewicza, Słowackiego, Piłsudskiego nie byłoby nas, nie byłoby takiej kultury polskiej duchowej i materialnej jaką znamy dziś” - powiedział redaktor słownika Adam Hlebowicz, dyrektor Biura Edukacji Narodowej IPN.

Czytaj więcej

Był czerwiec 1943 roku. Powracającą do swojego domu wozem konnym z odwiedzin u swojej matki i krewnych z osady Chrobrów w pow. Łuck - Hannę Dagońską - będącą w ostatnim miesiącu ciąży zatrzymała grupa uzbrojonych Ukraińców. Rano przyjechał do wsi jej mąż Daniel i dowiedział się, że wyjechała stąd do domu wieczorem...
Ewa Kurek: Czysta jak szklanka wody Ukraina - Chrobrów 1939-1943 (III):
„Najgorsze przyszło do Chrobrowa wiosną 1943 roku i nie ze strony Niemców, lecz z tej strony, z której nikt niczego złego się nie spodziewał.

Czytaj więcej

Po straszliwym ludobójstwie, popełnionym na Polakach przez bandy Ukraińskiej Powstańczej Armii i tłumy tzw. czerni (to oni byli uzbrojeni w siekiery, młoty, noże, piły, kosy, haki...) zostały wstrząsające dokumenty i relacje, w dalszym ciągu niedostatecznie wykorzystywane przez historyków i polityków w Polsce dla zachowania pamięci.
Dla mnie takim świadectwem, nad którym trudno przejść obojętnie (nawet po siedemdziesięciu ośmiu latach!) jest list młodej kobiety, która została sama z maleńkimi dziećmi w Kiwercach.

Czytaj więcej

Jakże przerażające jest to, o czym opowiada starsza Pani.
Ludzie wychodzili z domu i więcej nie wracali. Uprowadzeni, o których słuch zaginął. Sąsiedzi dokonujący grabieży, napadów. Płonące wioski, bezradne patrzenie na śmierć członków rodziny. Cud, który spowodował, że udało się ujść z życiem. I tylko z nim, gdyż cały dobytek przepadł.
Bezcenne jest dla nas, którzy nie przeżyliśmy tamtych podłych czasów, możliwość wysłuchania świadków historii. Muszę jednak dodać pewne sprostowanie. W wywiadzie, mówiąc o wysiedleniu, wspomina się też o Łemkach.

Czytaj więcej